“24 Metre Altı Motorlu Yelkenli (Motorsailer) Tekne Tasarımı” olarak konusunun belirlendiği yarışmanın ödül töreninde, üniversiteli tasarımcılar ödüllerine kavuştu. Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinin “NOVA” isimli projesi, birincilik ödülüne layık görüldü.

Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği’nin (GYHİB), Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda organize ettiği ve artık geleneksel hale gelen “14. Ulusal Gemi ve Yat Tasarım Yarışması” sonuçlandı. 2012 yılından beri her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ve bu yıl konusunun “24 Metre Altı Motorlu Yelkenli (Motorsailer) Tekne Tasarımı” olarak belirlendiği yarışmanın final gecesinde farklı üniversitelerden 49 öğrenci 17 proje ile yarıştı. 

Yarışmanın ödül törenine; Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, GYHİB Yönetim Kurulu Başkanı Cem Seven, İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) Meclis Başkanı Başaran Bayrak, İstanbul Tersane Komutanı Tümamiral Recep Erdinç Yetkin, denizcilik sivil toplum kuruluşlarının başkanları, sektör temsilcileri ile akademisyenler katıldı.

“Gemi ve yat sektörü yüksek katma değerli ihracat hedeflerimize en güçlü katkıyı veren sektörlerimiz arasında” 
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, yaptığı açılış konuşmasında, Gemi ve yat sektörünün yüksek katma değerli ihracat hedeflerine en güçlü katkıyı sağlayan alanlar arasında yer aldığını belirterek, 2025 yılının ocak-kasım döneminde sektör ihracatının 2 milyar dolar seviyesine yaklaştığını açıkladı. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15’in üzerinde artış kaydedildiğini ifade eden Gültepe, genel ihracatın yüzde 3,5 büyüdüğü bir ortamda sektörün çift haneli büyümesinin; teknoloji, mühendislik, tasarım ve ileri üretim kabiliyetini bir araya getiren katma değerli üretimin önemini ortaya koyduğunu vurguladı. Gültepe, elde edilen başarının yalnızca ekonomik bir kazanım değil, aynı zamanda bilgiye, tasarıma ve inovasyona verilen değerin göstergesi olduğunu söyledi.

Sektör, 2025’i rekorlarla kapatıyor
Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, konuşmasında, sektörün geleceğini temsil eden gençlerle bir araya gelmenin mutluluğunu yaşadıklarını belirtti. On dört yıldır aralıksız düzenlenen yarışmanın gençlere inovasyon kültürü kazandırmayı, yaratıcılığı teşvik etmeyi ve tasarımın önemini vurgulamayı amaçladığını söyleyen Seven, yarışma aracılığıyla gençleri sektöre kazandırmayı hedeflediklerini ifade etti.

Türkiye’nin gemi ve yat ihracat performansına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Seven, sektörün kilogram başına ihracat değerinin ülke ortalamasının çok üzerinde olduğuna dikkat çekti. Özel maksatlı gemilerde kilogram başına ihracat değerinin ortalama 25 dolar, mega yatlarda ise yaklaşık 50 dolar seviyesinde olduğunu belirten Seven, “İnşasına 2 ila 4 yıl önce başlanan gemi ve yatların teslimlerinin 2025 yılına denk gelmesiyle ihracatımız 2 milyar dolara ulaştı. Bu rakama savaş gemileri, tamir-bakım hizmetleri ve serbest bölgelerde üretilen tekneler dahil değil. Tüm bunlar dikkate alındığında rekorlarla dolu bir yıl geçirdiğimizi söyleyebiliriz” diye konuştu.

Cem Seven, ihracatı artırmak ve sektörün uluslararası alandaki görünürlüğünü güçlendirmek için kapsamlı çalışmalar yürüttüklerini belirterek, Norveç’teki Nor-Shipping Fuarı, St. Petersburg’daki Neva Fuarı ve Hollanda’daki Europort Fuarı’nda büyük milli katılım organizasyonları gerçekleştirdiklerini hatırlattı. 

Sektörün karşı karşıya olduğu sorunlara da değinen GYHİB Başkanı Seven, sözlerini şöyle sürdürdü: “Son üç yılda İşçilik maliyetlerini oldukça etkileyen ve yükselten enflasyon/kur makası dengesizliği, boyu 24 m altında olan teknelerin inşası esnasında kullanılan KDV muafiyetlerinin kalkması, %3 ihracat döviz dönüşüm desteğinin gemi yat inşa süresinin uzun olması nedeni ile işlevsiz kalması, merkez bankası TL reeskont kredilerine erişimini zorlaştıran yeni mevzuatlar ve diğer hususlar ihracatımızın artmasını ve rekabetçi olmamızı engelleyen unsurlar arasında yer alırken, jeopolitik risklere ek olarak diğer yanda devlet desteğini alarak gemi inşasında atağa kalkan ve Güney Koreli tersanelerin yatırımlarını ülkesine çekerek özel maksatlı özel yapım gemi inşasında da aktif hale gelen Hindistan’ın bu stratejisinin gemi ihracatımızı da etkileyeceği aşikardır.”

Ödül töreni büyük heyecana sahne oldu
Yarışma jürisinin değerlendirmesi sonucu birinciliğe “NOVA” isimli projesi ile Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri Ali Tayip Yıldız ve Emre Büyükbayraktaroğlu;

ikinciliğe “APEIRON” isimli projesi ile İstanbul Teknik Üniversitesi, Rumeli Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri Zeynep Gülsüm Ağbulut, Eylül Arslanbay, Ersin Doğan ve Kaan Kırmızıgül;

üçüncülüğe “EL TURCO” isimli projesi ile Yeditepe Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri Yağmur Yılmaz, Hüseyin Ensar Söylemez ve Yiğit Can;

Türk Loydu Özel Ödülü’ne ise “PEDASA 78” isimli projesi ile Piri Reis Üniversitesi ve Maltepe Üniversitesi öğrencileri Can Özdemir ve Muhammet Emin Önal layık görüldü.

Yarışmada dereceye giren tasarımcılara, birincilik için 180 bin TL, ikincilik için 120 bin TL ve üçüncülük için 100 bin TL tutarında para ödülleri verildi. Ayrıca, Türk Loydu Özel Ödülü sahiplerine 60 bin TL para ödülü takdim edildi.

Yarışmanın jürisinde; Bülent Hüseyinoğlu, Oral Erdoğan, Necdet Salgür, Mustafa İnsel, İnanç Işıl Yıldırım, Elif Yıldırım Kapucu, H. Bülent Şener, Tanju Kalaycıoğlu ve Yusuf Turhan Soyaslan’ın oluşturduğu 9 kişilik bir heyet yer aldı. Projeler inovasyon, sektöre katkısı, uygulanabilirlik, yerli katkı oranı, çevrecilik ve sunumun kalitesi kriterlerine göre değerlendirildi. Ulusal Gemi ve Yat Tasarım Yarışmaları’nda diğer tasarım yarışmalarından farklı olarak gruplarda en az 1 adet gemi inşa-gemi makine veya gemi deniz teknolojileri mühendisliği öğrencisi yer alması şartı bulunuyor. Yarışmaya müracaat eden projelerden yalnızca tasarım değil, mühendislik hesaplamalarının yapılması da talep ediliyor. 

Ödül töreninin sonunda, 2026 yılında gerçekleşecek tasarım yarışmasının konusunun “Römorkör Tasarımı” olacağı duyuruldu.