Emra KIZILAY - MARE Clean Genel Müdürü

Mare Clean her ne kadar 2006 yılında kurulmuş olsa da, geri planda petrol kirliliğine müdahale sektöründe 1986 yılından beri yer alan tecrübeli bir ekip var. Yaklaşık 35 yıldır birbirini tanıyan bu ekip şimdi ülkemizde kıyı tesisi acil müdahale hizmetleri başta olmak üzere pek çok alanda hizmet veriyor. Firmanın kuruluş sürecini ve hizmet yelpazesini Genel Müdür Emra Kızılay ile konuştuk.

Firmanın kuruluş sürecini anlatır mısı­nız? Tecrübeli bir ekibin bir araya gelme fikri nasıl doğdu?

MARE, 2006 yılında petrol kirliliğine müdahale sektöründe Türkiye’de ve uluslararası sularda uzun yıllardır faaliyette bulunan bir ekip tarafından bir araya gelerek kurulmuştur. 1986 yılından beri bu alanda elde edilen tecrübelerle daha da cesaretlenen seçkin ekibimiz, denizcilik sektörünün deniz kirliliğine hazırlıklı olma ve müdahale konularında daha pro­fesyonel ve geniş çaplı hizmet verebilmek için MARE Deniz Temizlik Hizmetleri’ni Türk ve Uluslararası denizciliğin hizmeti­ne sunmuştur. Yaklaşık 35 yıldır birbirini tanıyan ekibimiz bu sektörde hep daha iyisini yapabileceklerini düşünerek birlikte hareket etmeye ve güçlerini birleş­tirmeye karar verdiler. Şirketimiz bunun neticesinde kuruldu.

Çalıştığınız alan tam olarak nedir? Deniz kirliliği konusunda müdahale ettiğiniz vakalar neler oluyor genelde?

MARE Deniz Temizlik olarak ana iş kolla­rımız 5312 sayılı “Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun” kapsa­mında Kıyı tesisi Acil Müdahale Hizmeti, Deniz ve Kara Döküntü Olaylarına Müda­hale, Acil Müdahale Risk Değerlendirme ve Acil Müdahale Planları hazırlama, Eğitim ve Tatbikat Düzenleme, ekipman üretim satışı, tank temizlikleri ve dalgıçlık ve sualtı hizmetleri olarak ifade edebiliriz.

Deniz kirliliği genellikle kıyı tesislerin­de yükleme boşaltma esnasında, demir sahasında yakıt alımlarında ya da deniz kazaları sonucu oluşan tank hasarları ile denize dökülen fuel oil veya dizel oil gibi ürünlerin meydana getirdiği kirlilik vakalarıdır. Son yıllarda alınan tedbirlerle bu olaylar azalmaya başlamıştır.

Sahip olduğunuz yetki belgeniz dolayı­sıyla eğitim ve tatbikatlar da düzenliyor­sunuz. Bunlardan bahseder misiniz?

MARE, 5312 sayılı kanunun “Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğe Hazırlıklı Olma ve Müdahale ile İlgili Eğitim Seminerlerinin ve Tatbikat Programlarının Usul Ve Esasları” genel­gesinde belirtilen yetki belgesine sahiptir. Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerden Kaynaklanan Kirliliğe Hazırlıklı Olma ve Müdahale ile İlgili Eğitim Seminerlerinin ve Tatbikat Programlarının Usul ve Esas­larına Dair mülga T.C. Başbakanlık De­nizcilik Müsteşarlığı Genelgesi Mevzuat kapsamında hazırlanmış eğitimin içeriği, kendi operasyonlarımızdan derlenen ger­çek kirliliğe müdahale olaylarının sunum­ları ve videoları ile zenginleştirilmiştir.

Eğitmenlerimiz T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından OPRC-HNS ve IMDG KOD eğitmen sertifikalarını almış olup saha tecrübesine sahip, eğiticinin eğitimi gibi eğitmenlik ile ilgili diğer sertifikalara sahiptirler. Tatbikat senaryoları, tesis yet­kilileri ve ilgili otoriteler ile birlikte en faz­la faydayı sağlayabilecek şekilde hazırlanır ve periyodik olarak bölgesel, uluslararası ve yılda 2 kez kıyı tesisi tatbikatları şeklin­de gerçekleştiriliyor.

Sadece Türkiye’de değil uluslararası alanda da çalışmalarınız var galiba?

MARE hem ulusal hem de uluslararası sularda birçok operasyona dahil olmuş ve başarı ile tamamlanmıştır. Özellikle ülke­mizin hassas su yolları üzerinde bulunma­sı sebebiyle deniz kazalarına karşı sürekli teyakkuzda olması gerekmektedir.

Bu bağlamda MARE çalışmalarında sade­ce Türkiye ile sınırlı kalmayıp, sektörün uluslararası bağı olması sebebiyle farklı ül­kelerde hizmet vermek adına çalışmalarını yürütmektedir. Ayrıca Türk armatörlerinin deniz kirliliği ve deniz kazaları konusunda uluslararası sularda ve limanlarda karşılaş­tıkları sorunlara her zaman destek vermek üzere hazırdır.

Ekibinizden bahseder misiniz? Kaç kişilik bir ekiple çalışıyorsunuz ve operasyonlarda dışarıdan destek alıyor musunuz?

Sektöründe 35 yıllık tecrübesini başarılı operasyonlara dönüştüren profesyonel müdahale ekibimizde, Olay Yeri Koordi­natörleri, Kirliliğe Müdahale Uzmanları, Çevre Mühendisleri, Kimya Mühendisleri, Gemi Mühendisleri, Avukatlar, Biyolog­lar, Kaptanlar, Dalgıçlar, Teknisyenler, Operatörler, Vasıflı İşçiler yer almaktadır. Firmamızda tam zamanlı 40 personel çalışmaktadır. Operasyonların büyük­lüklerine bağlı olarak dışarıdan personel desteği alınabiliyor, çünkü herhangi büyük bir operasyon için yüzlerce personeli bünyenizde bulundurma durumunuz yoktur. Uzun yıllardır çalıştığımız bir personel portföyümüz vardır ve ilave ihtiyaç olması durumunda operasyonlarda kullanılmak­tadır.

Kendi tesislerinizde üretimini yaptığı­nız bazı ekipmanlar da mevcut. Ne tür ekipmanlar üretiyorsunuz?

MARE, 2016 yılında taşındığı Pendik Kurtköy’de bulunan fabrikasında tüm deniz kirliliğine müdahale ekipmanlarının üretimini kendi bünyesinde yapmaktadır. Üretimi yapılan ekipmanlardan deniz bariyerleri Türkiye’de ilk olarak firmamız tarafından Türk Loydu’nda Tip Onay Sertifikası alarak ürünlerin kalitesini ve güvenilirliğini ortaya koymuştur. Tüm ekipmanlar yapılan detaylı testler sonrası satışa sunulmaktadır.

Ayrıca operasyonlarımızda kullandığı­mız ekipmanların büyük kısmı MARE tarafından dizayn edilmekte ve bünyemiz­deki üretim tesislerinde üretilmektedir. Üretilen ekipmanlar ayrıca kendi operasyonlarımızda kullanılmaktadır. Üretimini yaptığımız ekipmanlar; bariyerler, yağ sıyırıcılar (skimmer), yağ emici ürünler (sorbentler), yüzer depolama tankları, geçici depolama tankları, bariyer sarma tamburları, hidrolik güç üniteleri üretimi yapmaktadır.

Bölgesel acil müdahale hizmetleri kuru­lumu konusunda ne tür çalışmalarınız var? Hangi bölgelerde çalışıyorsunuz?

Türkiye gibi 3 tarafı denizlerle çevrili geniş bir coğrafyada 1. 2. ve 3. seviye kirliliklere hizmet verme konusunda imkan ve kabi­liyetimiz mevcut olup, halihazırda İzmit Körfezi, Yalova, Bandırma, Çanakkale, Ereğli, Zonguldak, İskenderun, İzmir Ali­ağa ve Nemrut körfezinde tüm seviyelerde döküntü olaylarına da hizmet vermek­teyiz. Ayrıca tüm Türkiye’deki limanlara malzeme satışı ve acil müdahale hizmeti ve tank temizlikleri konusunda çalışma ve görüşmelerimiz olmaktadır. Tüm seviye hizmetlerini 7/24 sağlayabilmek için ko­nuşlandığımız tüm bölgelerde deneyimli ve eğitimli müdahale ekiplerimiz ve yeterli ekipman ile donatılmış bölgesel acil mü­dahale istasyonlarımız bulunmaktadır.

Solar Gemi Kurtarma firmasından da bahsedelim isterseniz. Bu firma ile hangi alanda faaliyetleriniz var?

Solar Gemi Kurtarma, gemi kurtarma ve enkaz kaldırma operasyonlarına müdahale konusunda Türkiye’nin en iyi firmaların­dan biridir. Konularında uzman kadrosu ve mühendislik altyapısı ile tüm operas­yonlara profesyonel bir yaklaşım sağla­maktadır.

Solar bugüne kadar ulusal ve uluslararası sularda birçok gemi kurtarma ve enkaz kaldırma operasyonunu başarı ile tamam­lamıştır. Firmamızın faaliyet alanları; gemi kurtarma, enkaz kaldırma, çeki hizmetleri, deniz inşaatları, dalgıçlık ve sualtı işleri ve offshore destek ve servis hizmetleri olarak söyleyebiliriz.

Gemi kurtarma ile deniz kirliliğini önleme arasında doğrudan bir ilişki var. İlkinde başarılı bir operasyon ikinciye pek bir iş bırakmıyor diyebilir miyiz?

Bir yanı acil müdahale ve bazen kurtarma operasyonu olan deniz kirliliğine müda­hale, <> üçlüsüne her zaman ihtiyaç duyar ve bu imkanlar, sürekli kullanım halinde elde var olabilir. Aynı çatı altında iki kardeş kuruluş olarak faaliyet yürüten MARE Deniz Temizlik Hizmetleri A.Ş ve SOLAR Gemi Kurtarma A.Ş, imkanlarını- kayıtsız ve koşulsuz - birlikte kullanırlar. Deniz kirliliği ile mücadelede başarının anahtarı, her daim denizlerde var olmaktır.

Ayrıca gemi kurtarma operasyonlarındaki ilk kaide gemide bulunan kirleticilerin (Fuel oil - dizel oil - hidrolik yağlar vb.) gemiden uzaklaştırılmasıdır. Bu sebeple bir deniz kazasında deniz kirliliği olmuşsa hızlı hareket, olmamışsa kirleticilerin ge­miden hızlıca tahliyesi olası büyük riskleri minimize etmeye yarayacaktır.

Son olarak AR-GE çalışmalarınız ve dokümantasyon çalışmalarınızdan da bahseder misiniz?

Deniz ve kara döküntü olayları ile mücadelede hızlı ve etkin müdahalenin önemini ve gerekliliğini savunan ve her operasyonunda başarılı bir organizasyon ve koordinasyon gücü ile bu tezini ger­çekleştiren MARE, araştırma ve geliştirme çalışmalarını da sürdürerek, elde ettiği bulguları yayınları ile paylaşmanın haklı gururunu yaşamaktadır.

MARE olarak en çok önem verdiğimiz konulardan bir tanesi de saha çalışmaları­mızı ve deneyimlerimizi dokümante ederek Türkiye’nin bu konuda elinde bulunabilecek kaynakları zenginleştirmek ve ülkemizin konu ile ilgili hazırlığına katkı sağlamayı sürdürmektir. Bunun için paylaşımcılık esasına dayanarak sahadaki müdahale operasyonlarımızdan elde ettiğimiz bulgu­ları ve deneyimlerimizi yayınladığımız 6 kitabımızda yazılı hale getirdik.

Not: Bu röportaj Deniz Endüstri dergimizin Ocak-Şubat 2020 - 76. sayısında yayımlanmıştır.