Atılay ÖZAY - VELA Gemi Acenteliği Yönetim Kurulu Başkanı

1995 yılında Deniz İşletme Mühendisi Atılay Özay tarafından kurulan Vela Denizcilik, gemi işletmeciliği alanında verdiği hizmetlerin yanında 2013 yılından bu yana Gemi Acenteliği Hizmetleri alanında da hizmet veriyor. Firmanın kuruluş serüvenini, yaptığı çalışmaları ve gelecek planlarını Yönetim Kurulu Başkanı Atılay Özay ile konuştuk.

Vela Gemi Acenteliğinin Hikayesi…

Her şey sessizliğe çekildiğinde, hayaller de susar mı?

Gecenin bir yerinde, güvertede beyaz gömleğiyle duran kaptan, yukarıya, en yukarıya bakıyor, yani gökyüzüne. Kaptan, sessizce duran ve ona hikâyeler anlatan yıldızları dinlemeye başlıyor.

Gemi sessiz, deniz sessiz, insanlar sessiz, kıyılar sessiz, kıyıların ötesindeki şehirler ve insanlar… Her şey sessiz… Peki, ya hayaller? Onlar da sessiz midir?

Kaptan’ın gözleri, tam tepesinde duran ve gemicilerin ruhuyla konuşan “Vela Takımyıldızı”na takılıyor. Kısa bir süre sonra kaptan, Vela’nın sessizliğinin içindeki sesi duymaya ve onun vereceği sırrı dinlemeye başlıyor.

Yüzünü, geminin varacağı limana çevirmiş olan kaptan, birden güvertesinde bulunan geminin, gemiyi yüzdüren kaptanın, geminin içindeki personelin, ambarda bekleyen buğdayın, kolide duran oyuncağın sessizliğindeki sesi de duymaya başlıyor.

Sonrasında, gemiye emeklerini yükleyen tüccarların, geminin ayrıldığı limanlardaki sessizliğinin içindeki sesi duymaya başlıyor.

Ve birazdan varacakları limanın, oradaki insanların, gemiyi bekleyen rafların, aşınmış tekerleklerin, umut aktaran vinçlerin de sessizliğini derinden duymaya başlıyor kaptan.

Sessizliğin içindeki sesin adını bulmaya çalışan, bir daha bu gemiye farklı bir insan olacağını bilmeden iniyor gemiden.

Bir kez daha karadan gökyüzündeki Vela Takımyıldızına bir daha bakıyor, ardından, limana, denize ve bir daha sessizliğe.

Ve sessizliğin içindeki sesin, hayaller olduğunu anlıyor kaptan; gemiyi yüzdüren kaptanın, gemiye yük yükleyen işçinin, oyuncağı satacak olan esnafın, buğdayı pasta yapacak pastanenin, gemiyi işleten iş adamının, gemiye kılavuzluk yapan römorkörün ve limanda bekleyen binlerce insanın, kurumun…

Nasıl bir ortamda olduğunu yeniden keşfeden kaptan, aslında bu hayallerin hepsinin bir hikâyeyi sürükleyen umutlar olduğunu da öğreniyor.

“Bunca insanın umudunu boşa çıkarmadan, onların hayallerini gerçekleştiren şey nedir?”

“Tüccarın kazanma hayalini, kaptanın limandan limana kurduğu hayalleri, gemi insanları, ambardaki işçiler, limanda direksiyon başındakilerin, elinde evrakla koşuşturan insanların hayallerini boşa çıkarmayacak olan şey nedir?”

Binlerce hayal, binlerce hikâye, binlerce umut… Fakat hepsi aynı gemide, aynı limanda, aynı istikamette ve aynı anda oluyorlar…

Bu hikâyeleri başarı, neşe, sevinçle, tat ve lezzetle, bereketle sonuçlandırmak ve bu umutların hepsini gerçekleştirmek için neler yapılıyor diye; gemi acentelerini, armatörleri, satıcıları, üreticileri, ekonomiyi, kanunları, boşlukları, krizleri incelemeye başlayan kaptan; bunların hepsini gerçekleştirmenin bir mucize olduğunu düşünmeye başlıyor.

Ama ne yazık ki, sessizliğin içinde dinlediği umut hikâyelerinin çoğunun, limanlarda birer hayal kırıklığına döndüğünü, bu işi yapan organizasyonların, hikâyelerden habersiz oldukları için sadece evrak dolaştıran birer postacı olduklarını, formaliteleri yerine getiren birer düzenek olarak çalıştığını görüyor kaptan… Üzülüyor…

Kaptan aynı zamanda, bu organizasyonların; deniz ticaretini bir umut olarak görüp malını limana gönderen tüccarın, denizlere bebeği gibi teslim ettiği gemiyi işleten armatörün, denizci olma hayaliyle sularda gezinen yetenekli mühendislerin umutlarını yansıtmadığını da fark ediyor.

Ve bu mucizeyi gerçekleştiren bir yapı kurmaya niyet ediyor. Başarı, neşe, sevinçle, tat ve lezzetle, bereketle kazanç organizasyonun nasıl kuracağını, çantasında evrak değil de umut taşıdığını bilen personeli nasıl yetiştirebileceğini, bir tek hikâyeyi bile hayal kırıklığına uğratmadan nasıl bir yapı kurması gerektiğini de düşünüp yola koyuluyor.

Yirmi altı yıl süren bu çabadan, gerçekten mucizeyi gerçekleştiren bir hikâye ortaya çıkıyor.

Ve gemi acenteliğinin anlamını sonsuza kadar değiştirecek olan bir ruh ortaya çıkıyor; Vela Gemi Acenteliği A.Ş.

İşte, Vela Takımyıldızının fısıldadığı sırrı anlayan o kaptan, bu işletmenin başında, hayalleri birleştirmeye ve umutları çoğaltmaya devam eden Atılay Özay’dır.

Atılay Özay, hayallerin takımyıldızını kurmak için güvertede dinlediği sessizliği, yıllardır anlamaya, anlamak için çalıştığı gemilerin, limanların, kurumların hikâyelerini dinlemeye devam ediyor.

Hayallerini gerçekleştirdiği armatörleri, tüccarları, kaptanları, deniz insanları, liman personeli, deniz kokusu almış insanları, hayatlarını kazanmak için emek veren emekçilerin hepsine birer yıldız olarak bakıyor, Atılay Özay. Ona göre, gökyüzünde geceye umut olan yıldızların yeryüzündeki temsilcileridir onlar.

Ve gemi acenteliğine ruh katan kaptan şöyle diyor;

“Vela Gemi Acenteliği her geminin bir hayal, bir umut olduğu bilinciyle işini sevgi ile yapar, gemi adına yaptığı bütün işlerde başarı ve bereketin olması yönünde gayret gösterir.”

Gemi Acenteliği şirketi üzerine konuşmak üzere bir araya geldiğimiz Atılay Özay bu hikaye ile başladı röportajımıza;

Vela Gemi Acenteliği kökleri Kaptan Atılay Özay’ın 1995 yılında başlayan deniz hayatına dayanıyor.

İstanbul Üniversitesi Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği bölümü 1998 yılı mezunlarından olan Atılay Özay'ın mesleki tecrübeleri neticesi 2009 yılında Vela Denizcilik Şahıs İşletmesini kurarak gemi işletmeciliği faaliyetlerine başlamış, 2009-2022 yılları arasında 13 feribot, 2 kuru yük gemisi, 2 acente botunun teknik gemi işletmeciliğini başarı ile gerçekleştirmiş, Vela Denizcilik Gemi İşletmeciliği alanında faaliyetleri ile fayda sağlamaya devam ediyor.

Vela Denizcilik 2013 yılında başladığı Gemi Acenteliği Hizmetlerini, 2021 yılından itibaren Vela Gemi Acenteliği A.Ş şirketi çatısı altında yetkin ekibi ile sürdürmekte;

Atılay Özay ayrıca; Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Odası (GEMİMO) Yönetim Kurulu Üyesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye Denizcilik Meclisi Üyesi, ROFED Kabotaj Hattı Ro-Ro ve Feribot İşletmecileri Derneği (ROFED) Yönetim Kurulu Üyesi, Deniz Ticaret Odası 41 No’lu Düzenli Sefer yapan Gemi Acenteleri Meslek Komitesi Yedek Üyesi olarak denizcilik sektöründeki sivil toplum kuruluşlarında görev almaktadır.

Vela Gemi Acenteliği Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Kaptan Atılay Özay, sorularımızı şöyle yanıtladı.

Gemi Acenteliği firmalarının görev ve yetkileri nedir? Bu konuda bilgi veririmsiniz.

Denizcilik, gemi ve deniz taşıtlarının eylemi ile gerçekleşir, deniz ticaretinde bu eylemi gemide teknik anlamda sevk ve idare etme sorumluluğu gemi kaptanındadır. Gemilerin limanda, ülke karasularında, su yolları kanal veya boğaz geçişlerinde ticari ve idari sorumluluğu gemi acentesindedir. 

Acenteler, deniz ticaretinde orkestra şefi gibi geminin ticari ve idari hayatını yönetir.  

Ülkemizde Gemi Acenteliği yetki belgesine haiz kişi veya kurumlar tarafından bu hizmet sağlanır.  Gemi İşletmecisi adına ve yetkilendirmesi bu sorumluluğu gerçekleştirir.  

Gemi Acentesi, tayin edildiği geminin ticari veya idari faaliyetlerini mevzuat hükümlerine göre gereken sürede ifa etmesi sorumludur. Temsilcisi olduğu geminin bulunduğu bölgedeki yasal hak ve çıkarlarını koruma sorumluluğundan ötürü, geminin kurumsal kişiliğini temsil etme görev ve yetkisine sahipliktir. Ayrıca geminin varışı ile taşınan yükün gümrük idaresine ilk sunumu ile tahmil tahliyesinin en hızlı şekilde sağlanması, geminin kalkışına kadar olan tüm sürecin tamamını kontrol ve idare etmekten sorumlu kişi veya kuruluşlardır.  

Gemi operasyonun doğru ve hızlı organize edilmesi maksadı ile dokümantasyon kontrolü, özel gümrük ve liman işlemleri, geminin bulunduğu yerde rehberlik ve bilgi sağlama gibi çok değerli ikincil hizmetleri gemi ve müşterilerine sağlamaktan sorumludur.

Kritik bir görevi vardır Gemi Acentelerinin.

Denizcilik alanında onca uzmanlık alanı varken Gemi Acenteliği alanına odaklanmanıza ne sebep oldu? Yol haritanızı nasıl belirlediniz?

2009’da Vela Denizcilik İşletmesi Tekirdağ da kurdum ilk işlerimden olan düzenli sefer yapan 2 feribotun teknik gemi işletmeciliğini yapmak oldu. Bu feribotlar Marmara Adası ve Erdek Limanları arasında düzenli sefer yapıyorlardı, bu seferleri esnasında bazı gemi acentelik işlemlerine ihtiyaçları hasıl oldu, o dönemde gemilerin hizmet aldığı gemi acenteleri ile gemi yönetimi uyumlu bir çalışma sergileyemedi. Ayrıca gözlemlerimde, Gemi Acenteliği alanında denizcilik disiplinine haiz bakış açısına sahip uyumlu az firma olduğunu tespit ettim. Müşterilerime daha faydalı olabilmek, teknik gemi işletmeciliğine bütünsel yaklaşım yapmak amacı ile 2010 yılında Vela Denizcilik işletmeme gemi acenteliği lisansı alarak sektöre giriş yaptım. 

Gemi acenteliği yetkisi alındıktan sonra gemi seyir izin işlemleri rahatladı, teknik yönetimimize 4 feribotu daha katılarak filodaki gemi sayısını 6’ya çıkardık. Bu feribot sahiplerinden kuru yük gemisi olan müşterilerimizde vardı. Onlar kuru yük gemilerinin Tekirdağ liman gemi acentelik işlemlerini bize vermeye başladılar, 2011 yılında yalnızca kabotaj seferi yapan kuru yük ve feribot gemi acentelik işlemlerini yapıyorduk. Esnek, hızlı ve denizcilik alanına bütünsel bakış açısı ile hizmet verdiğimiz gemi paydaşları bizden çok memnun kaldılar.

2012 yılında Tekirdağ limanlarına gelen kabotaj seferi yapan gemilerin yüzde 60’nın işlerini yapar olduk, 2012 yılında kabotajda tahliye için gelen bir gemi yükleme yaparak yurt dışına Rusya’ya kalkış yaptı, ilk yurt dışı ihraç yüklemesi ile gemi acenteliğinde yeni bir deneyim yaşadık, o işle beraber 2012 yılında 10’na yakın yurt dışı gemi acentelik işlerine imza attık. O dönem liman işletmesi, yükleyici, alıcı, nakliyeci, diğer paydaşlar ve armatör müşterilerin olumlu geri dönüşleri etkisi ile bizleri teşvik etmeleri sonucu gemi acenteliği alanına bir özel departmanı 2013 yılında kurduk. Gemi acenteliği alanında denizcilik disiplini bakış açısı ile işlerimizi yapmamız, işlettiğimiz feribotların işlemleri esnasında elde ettiğimiz tecrübe ve ilişki ağlarımızın gemi acenteliği işlemlerine büyük katkı sağladığını gördük.

2013 yılında Türkiye’nin majör gemi acentelerinden birkaçının Tekirdağ temsilciliğini aldık ve bu müşterilerimiz bizim gemi acenteliği alanında uzmanlaşmamıza büyük katkı sağladı. 2015 yılında gemi acenteliği işleri giderek hızlanmaya başladı 2016 yılı gemi acenteliği alanında tarım ürünleri taşıyan gemilere odaklanmamız dönüm noktası oldu.

Bütün bunlar ile etki alanımızda olan müşteri ve paydaşlar tarafından verilen referanslar sayesinde gemi acenteliği portföyümüzü büyütmemizde büyük katkı sağladı.

2019,2020,2021,2022 yılında konteyner dışı gemi acentelik işlemlerinde Tekirdağ limanlarında lider gemi acentesi olduk. Tekirdağ’da gemi acenteliği alanında yetkin ve güçlü ekip ile 2022 yılında 700 üzerinde geminin hareketine gemi acenteliği hizmeti verdik, performansımızı ve sektördeki yerimizi koruyarak 2023 yılında 1.000 üzerinde gemi hareketinde acentelik hizmeti vermeyi hedefliyoruz.

Gemi Acenteliği alanda özellikle yük müşterilerimize sunduğumuz hizmet ve işimize olan bağlılığımız denizcinin bütünsel bakış açısı ile yol haritalarımızı sürekli güncelliyoruz. Her gemi acentelik işlemi sonrasında iş süreçlerimizi ve iş yapış şeklimizi devamlı olarak geliştiriyoruz. Hizmetlerimiz esnasındaki tüm eylemleriz müşterimize ve paydaşlarımıza değer katacak bir araç olarak kullanmayı amaçlıyoruz. 

Bu maksatla 2021 yılında kurduğumuz Vela Gemi Acenteliği Anonim Şirketi ile 5 yıl içinde kurumsallaşma ve dijitalleşme projelerini tamamlayarak, Türkiye’nin gemi acenteliği alanında yeni değerler yaratan, sektörde yenilikçi gemi acenteliği şirketi olmayı hedefliyoruz.

5 yıl içinde Türkiye’nin Gemi Acenteliği alanında yeni değerler yaratan, sektörde yenilikçi gemi acenteliği şirketi olmayı hedef olarak belirlediğinizi ifade ettiniz. Bu hedefinizi nasıl gerçekleştirmeyi planlıyorsunuz?

Denizcilik sektörünün gelişimine katkıda bulunma vizyonu, zamanı, çıkarları ve riskleri doğru yöneterek, denizcilik alanında yüksek fayda sağlayan gemi acentesi olma misyonu katkıları ile bu hedefimizi 4 odak alanı ile gerçekleştirmeyi planladık.

Birinci odak alanı “Tüm paydaşlara değer katmak”; rekabet üstünlüğü ve sürdürülebilirliğinin yolunun müşteri deneyim yolculuğunu anlamaktan geçtiğini inanıyoruz. Müşterinin veya paydaşın ihtiyaç duyduğu her an, her kanaldan erişilebilir olmaya, kişileştirilmiş iletişim yapmaya çalışıyoruz, tüm eylemlerimizin müşteri deneyim yolculuğuna ışık tutan, rehberlik eden, değer katan araç olarak kullanmayı amaçlıyoruz. Tüm eylemlerimizi müşteriye değer katması üzerine kuruyoruz.

İkinci Odak alanı “Bilgi”; Hizmet sağladığımız tüm alanda uçtan uça veri toplamaya ve bunları anlamlandırmaya çalışıyoruz. Karar alma süreçlerinde veriyi daha etkin kullanabilmemiz için veri işleme birimi kurduk, bu birim bize ve müşterilerimize veriden bilgi yaratması için çalışıyor.   

Üçüncü Alan “İş Modeli”; Yeni iş modeli geliştirmek önceliklerimiz arasında etkin bir kurumsal ve dijital yapıya kavuşmak için hummalı bir çalışmamız var, oluşturacağımız yeni kurumsal ve dijital yapımız ile sektörümüz tüm ihtiyaçlarına karşılık gelen iş modellerini geliştirmek üzere çalışıyoruz.  

Dördüncü Alan “Kültür”; Tüm bunları yaparken kültür dönüşümü yaratıyoruz. Risk alarak, deneme yanılma yaparak, cesur bir kültür oluşturmayı önemsiyoruz. Her türlü tecrübeden ders çıkaran ve öğrenimlerimizi paylaşarak yol alan, çevik takımlar kurmak, dijital dönüşüm konusundaki farkındalığımız ile ekiplerimizi geliştirmek, tüm ekiplerin yetkinlik gelişimi ile ilgilenmek, gibi konulara odaklanarak kültür dönüşümü başlığı altında yaptığımız çalışmalar arasında.

Gemi Acenteliği hizmetleri nasıl sağlanmaktadır?

Gemiyi temsil eden kişi kaptandır. Gemi acenteliği firmalarını temsil eden gemi acente yetkilisidir. Bu kişiler de kaptan ile ortak lisanı konuşan yeterli meslek bilgisine sahip kişilerden olmalıdır. Bu sebeple gemi acenteliği hizmeti nitelikli insan kaynağı ile sağlanmaktadır. Bir gemi acentenin sermayesi sahip olduğu nitelikli ve yetkin bireylerdir.

Bu sebeple gemi acentesi yetkilisi kurumsal temsiliyle yeterlilik ve yetkinliğe sahip, yeterli düzeyde meslek ve lisan bilgisine haiz, nezaket, görgü ve protokol kurallarını kavrayacak yüksek karakterde ve güvenilir olması gerekmektedir. Bu niteliklerde ancak mesleki / kişisel eğitimler ve tecrübe ile edinilmiş insan kaynağı ile sağlanabilmektedir.

Gemi acenteliği hizmeti nitelikli insan kaynağı ile sağlanmasının önemi nedir?

Gemi acenteleri, temsilcisi oldukları gemilerin ticari veya idari faaliyetlerini mevzuat hükümlerine göre gereken sürede ifa edilmesi, hizmet verdikleri gemilerin yasal hak ve çıkarlarını koruma ve kurumsal kişiliğini temsil etme görev ve yetkisine haiz olmaları ve Denizcilik sektörünün bir hayli kapsamlı kural ve iş aklından oluşması sebebi ile gemi acentesinin nitelikli, İsviçre çakısı gibi çok fonksiyonlu olması icap ekmektedir.

Ayrıca Gemi acenteliği işleri sırasında karmaşık kararlar verir, tecrübelini kullanarak yeni yaklaşımlar üretir, farklılaşan koşullarda aldığı aksiyonları değiştirir, başkalarını ikna etme ve etkileme, başkaları ile fikir alışverişinde bulunur. Bütünsel bakış açısı ile görevleri sebebi ile   denizcilik sektöründe kilit roller üstlenmeleri nedeni ile gemi acenteliği hizmeti nitelikli insan kaynağı ile sağlanması önem arz etmektedir.

Gemi acenteliği hizmetlerini yetkin kişilerden oluşan ekiple sağlayan şirketlerimizde çalışan sayısı 14 kişi ekibimizde; Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisi 2 kişi, Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Lisan Mezunu 1 kişi, Uluslararası İlişkiler Lisans Mezunu 1 kişi, 4 Kişi Deniz Liman İşletme Teknikeri, 2 kişi Gemi İnsanı, 4 kişide Üniversitelerden gelen Mesleki Eğitim Öğrenicilerinden oluşuyor. Gemi acenteliğine odaklanmış kadromuzla Türkiye’nin öncü gemi acenteliği şirketleri arasında yer alıyoruz.

Ayrıca şirketimizi benzersiz kılan, üniversitelerle yapmış olduğu mesleki eğitim programları, bu projede ekibimizde her yıl 10 üzerinde denizci üniversite öğrencilere yer vererek gemi acenteliğini deneyimlemelerine imkanı sayesinde sektörümüze işini sevgiyle yapan gençler yetiştirmek sureti ile denizciliğin gelişimine katkıda bulunmaktayız.

Müşterileriniz Neden Vela Gemi Acenteliği Tercih Ediyorlar?

Uzman ve Güvenilir Rehberlik, denizcilik alanında eğitimi almış uzman operasyon departmanımız 360 derece süreç bilgisi ile deniz ticaretinde zamanı, çıkarları ve riskleri doğru yöneterek güven sağlıyoruz.  

Hızlı ve Uluslararası Standartta Hizmet, Anonim Şirketi yapısı ve operasyonu yöneten ekibinin şirketi tek başına temsil ve imza yetkisine sahip olması ile hızlı, Bureau Veritas tarafından tescillenmiş şirket yönetim sistemi ile uluslararası standartta hizmet sunmaktayız. 

Kazançları Çoğaltan Çözümlerimiz, mesleki ilişki ağları, uyumlu iletişim, güçlü paydaş bağları, bilgi paylaşımı, gibi sahip olduğumuz sosyal beceriler ile geliştirdiğimiz hizmetlerimizle gemilerin zaman kazançlarını çoğaltmaktayız.

Gelişimi Destekleyen Mesleki İş birlikleri, Üniversitelerle yapmış olduğumuz mesleki eğitim programları sayesinde ekibimizde her zaman öğrencilere yer vererek denizciliğin gelişimine katkıda bulunuruz.

Sevgi ile gönülden iş yapar,Vela Gemi Acenteliği her geminin bir hayal, bir umut olduğu bilinciyle işini sevgi ile yapar, gemi adına yaptığı bütün işlerde başarı ve bereketin olması yönünde gayret gösterir.