Tasmanya ile Antarktika arasında yer alan Macquarie Adası, vahşi yaşamıyla tanınsa da bilim insanlarının dikkatini artık başka bir gerçek çekiyor: Ada hızla ıslanıyor. Yamaçlar bataklıklaşıyor, bölgeye özgü büyük bitkiler geriliyor. Weather and Climate Dynamics dergisinde yayımlanan yeni çalışma, bu değişimin ardındaki iklimsel mekanizmayı net biçimde ortaya koyuyor.

Monash Üniversitesi’nden Prof. Steven Siems ve araştırmacı Zhaoyang Kong’un yürüttüğü araştırma, Güney Okyanusu’nun artan sıcaklıklarla birlikte adeta “terlediğini” belirtiyor. Bu durum yalnızca UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Macquarie Adası’nı değil, küresel iklim sistemini de etkiliyor.

75 Yıllık Kayıtlar Alarm Veriyor
Güney Okyanusu, dünya genelinde sera gazlarıyla hapsolmuş ısının ve insan kaynaklı CO₂ emisyonlarının önemli bölümünü absorbe eden kritik bir bölge. Ancak bölge, bulut örtüsü, geniş okyanus alanı ve seyrek gözlem istasyonları nedeniyle en az izlenen alanlardan biri.

Bu nedenle Meteoroloji Bürosu ile Avustralya Antarktika Bölümü’nün Macquarie Adası’nda tuttuğu uzun soluklu iklim kayıtları büyük önem taşıyor. 75 yılı aşan yağış ve meteoroloji verileri, uyduların ve modellerin yakalayamadığı değişimleri ortaya çıkarıyor.

Yağışlar %28 Arttı: Asıl Neden Fırtınalar
Araştırma ekibi, 1979–2023 dönemine ait yağış gözlemlerini ERA5 adlı yaygın yeniden analiz verisiyle karşılaştırdı. Sonuçlar çarpıcı:

Macquarie Adası’ndaki yıllık yağış miktarı 45 yılda %28 arttı.

ERA5 verisi bu artışın yalnızca %8’ini göstererek önemli bir kısmı gözden kaçırıyor.

Artışın sebebi daha sık fırtına değil, mevcut fırtınaların çok daha yoğun yağış getirmesi.

Bilim insanları, fırtına yolunun Antarktika’ya doğru kaymasının Macquarie’nin hava düzenini değiştirdiğini, ancak bu kaymanın yağış artışını açıklamadığını belirtiyor. Asıl etken, fırtınaların güçlenmesi.

Fırtına Kuşağındaki Değişim Küresel Sonuçlar Doğurabilir
Araştırmacılara göre Macquarie’de ölçülen yağış yoğunluğundaki artış, Güney Okyanusu’nun geniş fırtına kuşağında da benzer bir süreç yaşandığına işaret ediyor. Bu durumun küresel etkileri çok ciddi olabilir.

2023’te ek yağış miktarı, yılda yaklaşık 2.300 gigaton tatlı suya karşılık geliyor – bu, son yıllardaki Antarktika erimesinin katkısından bile fazla.

Daha fazla tatlı su, okyanus tabakalaşmasını güçlendirerek karışımı azaltıyor; bu da okyanus akıntılarını değiştiriyor.

Tuzluluk değişimi, besin döngülerini ve karbon taşınımını etkileyerek Güney Okyanusu’nun karbon yutağı rolünü riske atıyor.

Okyanus Soğuyor: “Terleme” Mecaz Değil, Gerçek
Artan yağış aynı zamanda daha güçlü buharlaşma gerektiriyor. Bu süreç tıpkı insan terlemesi gibi soğutma etkisi yaratıyor. Analize göre:

Güney Okyanusu, 1979’a kıyasla %10–15 daha fazla soğuyor.

Bu soğuma, artan buharlaşmanın enerji maliyetinden kaynaklanıyor ve geniş okyanus yüzeyine yayılıyor.

Araştırmacılar bu durumu “Güney Okyanusu iklim değişikliğine tepki olarak daha fazla terliyor olabilir” sözleriyle özetliyor.

Bir Sonraki Soru: Bu Sinyal Ne Kadar Yaygın?
Macquarie Adası, dünyanın en fırtınalı okyanusunda küçük bir kara şeridi olsa da, verdiği sinyal büyük: Güney Okyanusu düşündüğümüzden çok daha hızlı değişiyor.

Bilim insanlarının bir sonraki hedefi, bu yağış ve soğuma trendinin fırtına kuşağının ne kadarına yayıldığını ve küresel iklim sistemini nasıl etkileyeceğini belirlemek.