Birleşik Krallık Ulusal Atmosfer Bilimleri Merkezi (NCAS) öncülüğünde yürütülen kapsamlı bir araştırma, Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün (IMO) 2020’de yürürlüğe giren düşük kükürtlü yakıt zorunluluğunun deniz taşımacılığında önemli bir dönüşüm yarattığını ortaya koydu.
Yeni yayımlanan çalışma, gemi kaynaklı kükürt emisyonlarında açık denizlerde neredeyse on kata varan azalma tespit ederken, düzenlemelere uyumun genel olarak beklenenden daha yüksek olduğunu gösterdi.
Açık Denizlerde Kükürt İçeriği On Kat Azaldı
IMO’nun deniz yakıtındaki kükürt oranını %3,5’ten %0,5’e düşüren 2020 düzenlemesi, araştırmaya göre açık denizlerde belirgin sonuçlar verdi. Araştırma ekibi, 2019–2023 yılları arasında Kuzeydoğu Atlantik ve Avrupa kıyılarında uçaklar ve yer istasyonlarıyla yapılan ölçümlerde, yeni sınırın yürürlüğe girmesiyle birlikte ortalama kükürt içeriğinin ciddi biçimde düştüğünü tespit etti.
Araştırma, önceki sınırı aşan çok sayıda gemi varken, 2020 sonrası standardı ihlal eden gemi sayısının oldukça azaldığını ortaya koyuyor.
SECA Bölgelerinde Seviyeler Daha da Düşük
İngiliz Kanalı ve Tyne Limanı gibi Avrupa Kükürt Emisyon Kontrol Alanları’nda (SECA) kükürt seviyelerinin, zorunlu olan %0,1’lik limitin de oldukça altında olduğu saptandı. İlginç bir şekilde, SECA dışındaki limanlarda -örneğin Valensiya’da- da düşük seviyeler kaydedildi. Araştırma bunu, Avrupa Birliği’nin limanda uzun süre kalan gemilere daha temiz yakıt kullanma zorunluluğu getiren düzenlemelerine bağlıyor.
İlk Defa Açık Deniz Ölçümleri Bu Kadar Kapsamlı Alındı
Environmental Science: Atmospheres dergisinde yayımlanan çalışmada, özellikle uçaklarla yapılan ölçümlerin kritik rol oynadığı vurgulandı. Araştırmacılar, liman ve iç su yollarında geçerli olan düzenlemelerin açık deniz kurallarından farklı olduğu için bu verilerin yalnızca havadan sağlanabildiğini belirtiyor.
Bu yönüyle çalışma, IMO 2020 sonrası kükürt kontrol bölgeleri dışındaki gemi emisyonlarını uçak ölçümleri ve STEAM3 model tahminleri ile değerlendiren ilk araştırma olma niteliği taşıyor.
Uyum Genel Olarak Yüksek, Ancak İhlaller Sürüyor
NCAS ve York Üniversitesi’nden Atmosfer Kimyacısı Prof. James Lee, “Bu büyük bir azalma ve büyük ölçüde yönetmeliklerdeki değişiklikle uyumlu.” yorumunu yaptı.
Buna karşın araştırma, 2021 ve 2022’de incelenen 78 gemiden 5’inin %0,5’lik kükürt limitini aştığını ortaya koydu. Bu durumun nedenine ilişkin bir sonuç çıkarılamazken -örneğin geminin yaşı ya da tonajı- araştırmacılar daha geniş veri ihtiyacının altını çizdi.
Manchester Üniversitesi’nden Prof. Hugh Coe, uyumsuz gemilerin oranına dikkat çekerek, “Bu gözlemlenen filonun önemli bir bölümüne denk geliyor. Ortalama değerler düşük olsa da sınırı aşan gemilerin yerel hava kalitesi üzerinde ciddi etkileri olabilir.” dedi.
Politika Yapıcılara Uyarı: Alternatif Yakıtlar da Takip Edilmeli
Çalışma, özellikle alternatif yakıtların yaygınlaşmasıyla birlikte beklenmedik hava kalitesi sorunlarının ortaya çıkabileceği konusunda uyarıyor. Araştırmacılar, kükürt emisyonlarında başarı sağlanmış olsa da filodaki aykırı örneklerin nedenlerinin tespit edilmesi ve gelecekteki yakıt geçişlerinin yakından izlenmesi gerektiğini vurguladı.
IMO 2020 düzenlemeleri küresel denizcilikte kükürt emisyonlarının azaltılmasında büyük bir başarı olarak görülürken, uzmanlar tam uyumun sağlanması için denetimlerin ve ölçümlerin devam etmesi gerektiği görüşünde.