İşçi Partisi hükümeti çarşamba günü, 2029'da sona erecek mevcut yasama dönemi boyunca derin deniz madenciliği için lisans vermeyeceğini doğruladı.

Anlaşma, İşçi Partisi ile Sosyalist Sol Parti, Yeşiller, Kızıl Parti ve Merkez Parti arasındaki yoğun müzakerelerin ardından geldi. Hükümeti İşçi Partisi yönetiyor olsa da tek başına çoğunluğu elinde bulundurmuyor. 2026 devlet bütçesini geçirebilmek için diğer siyasi partilerin desteğine ihtiyaç duydu.

Norveç’in derin deniz madenciliği hamlesi
Geçen yıl, Norveç, elektrikli araçlar için piller gibi yeşil teknolojilerin üretiminde kullanılan minerallerin deniz altındaki arayışını hızlandırmak amacıyla derin deniz madenciliğine yeşil ışık yakan dünyadaki ilk ülke oldu.

Yasa tasarısı, ülkenin Svalbard, Grönland ve İzlanda arasında yer alan ulusal sularında yaklaşık 280 bin metrekarelik bir alanın, kobalt ve çinko gibi mineraller içeren ve nodül olarak bilinen deniz tabanı taşlarının toplanmasına nihayetinde açılabileceği anlamına geliyor. Madencilik lisanslarının 2025'te verilmeye başlanması planlanıyordu.

Bu tür bir uygulamanın sürdürülebilir şekilde yapılabileceği iddialarına karşın uzmanlar, biyoçeşitliliğe ve ekosistemlere "geri döndürülemez zarar" verebileceği ve okyanusta depolanan karbon üzerinde etkisi olma riski taşıdığı konusunda uyarıyor.

Norveç uzun süredir, deniz tabanındaki minerallere erişmenin ülkenin petrol ve gaz endüstrisinden uzaklaşmasına yardımcı olabileceğini ve yakıt pilleri, güneş panelleri, elektrikli araçlar ve cep telefonları şeklinde bir "yeşil dönüşüm" sağlayabileceğini savunuyor.

Ancak Çevresel Adalet Vakfı tarafından geçen yıl yayımlanan bir rapor, temiz enerji dönüşümü için derin deniz madenciliğinin gerekli olmadığını ortaya koydu. Rapora göre yeni teknoloji, döngüsel ekonomi ve geri dönüşüm birleşimi, 2022 ile 2050 arasında minerallere olan talebi yüzde 58 azaltabilir.

Vakıfın CEO'su ve kurucusu Steve Trent, derin deniz madenciliğinin aslında ihtiyacımız olmayan minerallerin peşine düşmek olduğunu ve "göze alamayacağımız" çevresel zararlara yol açma riski taşıdığını söylüyor.

"Derin okyanus hakkında çok az şey biliyoruz, ama şunu da biliyoruz: Madencilikle işletmek benzersiz yaban hayatını yok edecek, dünyanın en büyük karbon deposunu altüst edecek ve temiz ekonomilere geçişi hızlandırmak için hiçbir şey yapmayacak," diye ekliyor.

'Tabuta çakılan son çivi'
Norveç’in derin deniz madenciliğini erteleme kararı birçok çevre grubu tarafından desteklendi ve ülkenin bu uygulama için küresel bir moratoryumu desteklemesi yönünde çağrılara yol açtı.

Greenpeace Nordic'den Haldis Tjeldflaat Helle, "Bu, Norveç’teki derin deniz madenciliği sektörü için tabuta çakılan son çivi olmalı," diyor.

"Sürdürülebilir okyanus yönetimine bağlı herhangi bir hükümet, derin deniz madenciliğini destekleyemez."

Helle ayrıca Norveç’i Arktik derin denizini korumaya yönelik bir öneri sunarak "vites yükseltmeye ve gerçek bir okyanus lideri olmaya" çağırdı.

Ancak Başbakan Jonas Gahr Store, bu adımın kalıcı bir yasaktan ziyade bir erteleme olarak anlaşılması gerektiğini söyledi.

Ayrıca çarşamba günkü bütçe uzlaşmalarını durduran Sosyalist Sol Parti’nin "sonsuza dek iktidarda olmayacağını" söyleyerek, mevcut parlamento döneminde deniz tabanı madenciliğinin yapılmayacağını doğruladı.