Gelişme, denizcilik sektöründe normalleşme adına önemli bir eşik olarak değerlendiriliyor.

Yaklaşık iki yıldır süren aksaklıkların ardından, dünyanın en büyük konteyner taşımacılığı şirketlerinden ikisine ait gemiler Süveyş Kanalı’ndan yeniden geçiş yaptı. Bu gelişme, küresel ticaretin en önemli deniz yollarından birinin kademeli olarak toparlanabileceğine dair güçlü bir sinyal verdi.

Salı günü, dünyanın bugüne kadar inşa edilmiş en büyük konteyner gemilerinden biri olan CMA CGM Jacques Saade, Fas’tan Malezya’ya gerçekleştirdiği sefer kapsamında Süveyş Kanalı’ndan güney yönlü geçiş yaptı. LNG yakıtlı, 400 metre uzunluğundaki ve 23 bin TEU taşıma kapasiteli dev gemi, son iki yıl içinde kanalı kullanan en büyük konteyner gemisi oldu. Aynı hatta, 15.500 TEU’dan fazla kapasiteye sahip CMA CGM Adonis de kuzey yönlü geçiş gerçekleştirdi.

Bu geçişler, Maersk Sebarok adlı 6.500 TEU kapasiteli Maersk gemisinin Babülmendep Boğazı’nı sorunsuz şekilde geçerek Süveyş rotasına dönmesinden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti. Singapur bayraklı gemi, Umman’daki Salalah Limanı’ndan ABD’ye doğru yol alıyor ve bu sefer, Maersk’in yaklaşık iki yıl sonra bölgeye dönen ilk konteyner gemisi olma özelliğini taşıyor.

Mısır makamları için bu gelişme uzun süredir beklenen bir güven oylaması anlamına geliyor. Süveyş Kanalı İdaresi Başkanı ve Genel Müdürü Amiral Ossama Rabiee, “Büyük denizcilik hatlarının geri dönüşü, Süveyş Kanalı İdaresi’nin son dönemde yürüttüğü yoğun tanıtım ve pazarlama çalışmalarının bir sonucudur” dedi.

Amiral Rabiee, geçtiğimiz ay 16.020 TEU kapasiteli ve 396 metre uzunluğundaki CMA CGM Jules Verne gemisini kuzey yönlü geçişi sırasında ziyaret etmiş, söz konusu gemi krizin başlangıcından bu yana kanaldan geçen en büyük gemi olarak kayda geçmişti.

Uzmanlara göre bu gelişmeler, 2023’ün sonlarından bu yana ciddi şekilde sarsılan denizcilik sektörü için bir dönüm noktasına işaret ediyor. Yemen’deki Husilerin, Gazze savaşı sırasında Filistinlilerle dayanışma gerekçesiyle Kızıldeniz’de ticari gemilere yönelik saldırılar başlatması, birçok büyük armatörü Süveyş rotasını terk etmeye zorlamıştı. Şirketler, gemilerini Afrika’nın Ümit Burnu üzerinden yönlendirerek sefer sürelerini haftalarca uzatmış, navlun fiyatları ise hızla yükselmişti.

Ekim 2023’ten bu yana Husiler 100’den fazla ticari gemiyi hedef aldı; dört gemi batırıldı, biri ele geçirildi ve sekiz denizci hayatını kaybetti. Bu süreçte Kızıldeniz trafiği yaklaşık yüzde 60 oranında azaldı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren kırılgan Gazze ateşkesinin ardından bölgede yeni bir saldırı yaşanmaması, denizcilik şirketlerinin Süveyş Kanalı’nı yeniden değerlendirmesine zemin hazırladı. Kriz öncesinde küresel denizyolu ticaretinin yaklaşık yüzde 12’sini taşıyan Süveyş Kanalı, Asya ile Avrupa arasındaki en hızlı bağlantı olma özelliğini koruyor.

Süveyş Kanalı İdaresi, geçen ay krizden bu yana en yüksek aylık geri dönüş rakamına ulaşıldığını açıkladı. Kanala geri dönen gemi sayısı 229 olurken, Temmuz–Ekim 2025 döneminde toplam 4.405 gemi ve 185 milyon ton yük geçiş yaptı. Aynı dönemde 2024’te ise 4.332 gemi ve 167,6 milyon ton yük taşınmıştı.

Dünyanın üçüncü büyük konteyner hattı olan CMA CGM, dönüş sürecinde en hızlı hareket eden şirket oldu. Şirket, internet sitesinde yayımladığı sefer planlarına göre, Hindistan–ABD INDAMEX hattında Ocak ayından itibaren Süveyş Kanalı’nı yeniden kullanmayı planlıyor.

Maersk ise daha temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Maersk Sebarok’un 18–19 Aralık tarihlerinde “en üst düzey güvenlik önlemleriyle” Kızıldeniz geçişini tamamladığını açıklayan şirket, rotanın tamamen açılmasına yönelik henüz kesin bir karar alınmadığını ve sürecin kademeli ilerleyeceğini vurguladı.

Amiral Rabiee, bu gemilerin dönüşünün küresel taşımacılık piyasaları üzerinde “derin bir etki” yaratabileceğini belirterek diğer armatörlere de çağrıda bulundu. Kanal trafiğinin önümüzdeki yıl artmaya devam edeceğini ve 2026’nın ikinci yarısında normal seviyelere döneceğini öngördü.

Buna karşın riskler tamamen ortadan kalkmış değil. Yüksek savaş riski sigorta primleri birçok gemi sahibini hâlâ caydırırken, güvenlik uzmanları tehdidin azaldığını ancak tamamen sona ermediğini ifade ediyor.

Süveyş Kanalı geçiş ücretlerine büyük ölçüde bağımlı olan Mısır için sürecin önemi ise oldukça büyük. Uzun süren gelir kaybı, yetkilileri denizcilik şirketlerini yeniden ikna etmek için yoğun çaba harcamaya zorladı.

Küresel denizcilik sektörü açısından CMA CGM ve Maersk gemilerinin dönüşü, sahadaki en somut test olarak görülüyor. Güvenlik koşulları korunur ve daha fazla şirket rotaya geri dönerse, bu gelişme modern denizcilik tarihinin en sarsıcı krizlerinden birinin sona erdiğinin işareti olabilir.