Allianz Commercial tarafından yayınlanan 2025 Güvenlik ve Nakliye İncelemesi, jeopolitik tansiyonların sektördeki güvenlik çıtasını yeniden tehdit etmeye başladığını gözler önüne seriyor.

Kayıplar azaldı ama tehlike büyüyor
2024 yılı, yalnızca 27 büyük gemi kaybıyla tamamlandı—bu, 2015’teki 105 kayıpla kıyaslandığında %75’lik çarpıcı bir düşüşe işaret ediyor. Ancak bu iyimser tablo, donmuş sularda buz gibi bir gerçekle yüzleşiyor: siyasi istikrarsızlık, ticaret savaşları ve gölge filolar, bu kazanımları tehdit eden yeni normaller hâline geliyor.

Allianz Commercial Global Deniz Risk Danışmanlığı Başkanı Kaptan Rahul Khanna, “Geleneksel risklere karşı hazırlıklıyız; ancak siyasi gerilimler denizcilik kayıplarının yeni tetikleyicisi olarak karşımıza çıkıyor,” diyerek sektörün yön değiştiren tehlike haritasına dikkat çekiyor.

Gölge filosu, gölge riskler
Özellikle Rusya'nın Ukrayna işgali sonrası hızla büyüyen ve 600’e yakın eski petrol tankerinden oluşan “gölge filosu”, sadece yaptırımların değil, deniz güvenliğinin de sınırlarını zorluyor. Bu gemilerin büyük bölümü çevre felaketlerine ve çarpışmalara karışmış durumda. Bugün dünya tanker filosunun yaklaşık %17’sini oluşturan bu riskli gemiler, açık denizlerde adeta mayın gibi dolaşıyor.

Yangınlar ve hava koşulları alarm veriyor
Gemi kayıplarının yarısı batmalardan kaynaklanırken, yangınlar 2024’te de sektörü sarsmaya devam etti. Toplam 250 yangın vakası kaydedilirken, bu oran bir önceki yıla göre %20 artış gösterdi. Özellikle konteyner ve RoRo gemilerinde yoğunlaşan yangın vakaları, sektörün modernleşmesine rağmen teknik zafiyetlerin sürdüğünü gösteriyor.

Doğal koşullar da insafsız
Aşırı hava koşulları da 2024’te en az yedi geminin sonunu getirdi. İlginç bir not: kaybedilen gemilerin ortalama yaşı 29. Bu, filoların yaşlandığını ve modernizasyon ihtiyacının yaklaştığını gözler önüne seriyor.

Ticaret rotaları çatışma sahasına dönüyor
Süveyş Kanalı'ndan Güney Çin Denizi'ne, Arktik sulardan Karadeniz’e kadar ticaretin ana arterleri siyasi çekişmenin hedefinde. Husi saldırıları nedeniyle Süveyş geçişlerinde yaşanan düşüş, Güney Çin Denizi’nde artan Çin-ABD gerilimi ve kutuplardaki buz erimesiyle başlayan ticaret rekabeti, küresel nakliyeyi dar boğaza sokuyor.

Asıl tehdit: Güvenliğin politize olması
Allianz raporu yalnızca teknik ya da doğal tehditleri değil, güvenliğin politize edilmesini asıl risk olarak işaretliyor. ABD’nin Çin gemilerine liman tarifesi uygulamaya yönelik hamlesi, tedarik zincirlerinde yeni bir stres dalgası yaratıyor. Aynı anda hem ekonomik hem lojistik bir mücadele veriliyor.

Balıkçı gemileri de radar altında
Kayıplar açısından kargo gemileri tahtını balıkçı gemilerine kaptırdı. Toplam kayıpların %40’ı artık bu küçük ölçekli gemilerden oluşuyor. Bu durum, sadece büyük oyuncuların değil, küçük aktörlerin de küresel dengesizlikten payına düşeni aldığını gösteriyor.

Gelecek: belirsiz ama dirençli
2025 raporu bir uyarıdan fazlası: bir çağrıdır. Sigorta şirketlerinin öngörüleri, denizcilik sektörünün sadece rotaları değil, stratejilerini de yeniden gözden geçirmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Allianz’a göre, “iyileşme” bir sonuç değil, sürekli savunulması gereken bir süreçtir. Siyasi pusula şaşarsa, denizde kaybolmak işten bile değil.